Hưởng ứng Tháng hành động vì môi trường và Ngày Môi trường thế giới 5-6

Ngày 15 tháng 12 năm 1972, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã ra quyết nghị chính thức công nhận ngày 5 tháng 6 hàng năm là Ngày Môi trường thế giới theo đề nghị của Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc. Kể từ đó, hơn 150 quốc gia trên thế giới đã hưởng ứng tham gia vào ngày kỷ niệm này. Đây là một trong những ngày lễ quan trọng hàng đầu của Liên Hợp Quốc (LHQ) để thúc đẩy nhận thức và hành động vì môi trường trên toàn thế giới.

Các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới (ngày 05 tháng 6) do Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) phát động được Việt Nam hưởng ứng từ năm 1982 đến nay đã trở thành phong trào rộng khắp trên phạm vi cả nước góp phần nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Năm nay, Chương trình Môi trường của Liên Hợp Quốc (UNEP) công bố chủ để Ngày Môi trường Thế giới năm 2020 sẽ tập trung vào hoạt động bảo tồn đa dạng sinh học với khẩu hiệu “Hành động vì thiên nhiên" (Time for Nature). Đây là năm quan trọng đối với các quốc gia trong việc cam kết bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học với việc tăng cường đồng loạt các biện pháp, hoạt động nhằm phục hồi các hệ sinh thái bị suy thoái, ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường an ninh lương thực, bảo vệ tài nguyên nước, đồng thời đây là thời điểm mỗi quốc gia cùng chung tay và có những hành động cụ thể, thiết thực vì thiên nhiên và trái đất của chúng ta. Về đa đạng sinh học (chủ đề Ngày Môi trường thế giới năm 2020), Việt Nam được ghi nhận là một trong 16 quốc gia có tính đa dạng cao trên thế giới. Chúng ta đã có một hệ thống các Khu bảo tồn được thành lập. Hiện cả nước có 173 khu bảo tồn với tổng diện tích hơn 2.500 ha, gồm 33 vườn quốc gia; 66 khu dự trữ thiên nhiên; 18 khu bảo tồn loài và sinh cảnh; 56 khu bảo vệ cảnh quan (tăng 07 khu bảo tồn so với năm 2015 với tổng diện tích tăng thêm gần 73.260 ha).  Đến nay, nước ta có 09 khu Ramsar với tổng diện tích hơn 120.000 ha; có 10 khu bảo tồn biển đã được thành lập với tổng diện tích gần 188.000 ha; có 09 khu vực được công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới với tổng diện tích hơn 4,2 triệu ha. Trong năm 2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng hồ sơ đề cử và được Ban Thư ký ASEAN công nhận thêm 04 Vườn di sản ASEAN, nâng tổng số vườn di sản ASEAN của Việt Nam thành 10 khu. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các Tổ chức quốc tế triển khai thành công việc thành lập 02 khu bảo tồn đất ngập nước, đó là khu Thái Thụy (tỉnh Thái Bình) và Phá Tam giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa - Thiên Huế).

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có các giải pháp để đẩy mạnh công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học: (i) xây dựng và hoàn thiện pháp luật: Luật Đa dạng sinh học được Quốc hội thông qua năm 2008 (để hướng dẫn thực hiện đã có: 09 Nghị định, 02 Nghị quyết của Chính phủ; 10 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các Thông tư của các Bộ). Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang tiến hành sửa đổi Luật BVMT, trong đó đang dự thảo 07 điều có nội dung liên quan để góp phần làm tốt hơn công tác bảo tồn ĐDSH, xem “cảnh quan thiên nhiên", ĐDSH là thành phần môi trường quan trọng cần quan tâm, bảo vệ; (ii) lập quy hoạch quốc gia về bảo tồn ĐDSH, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ nhằm thực hiện mục tiêu bảo tồn đến năm 2030; (iii) tăng cường giải pháp quản lý thích ứng với biến đổi khí hậu thông qua giải pháp dựa vào thiên nhiên, “thuận thiên", phát huy tri thức bản địa để giảm nhẹ tác động tới các hệ sinh thái và đa dạng sinh học; (iv) tăng cường quản lý, bảo tồn các hệ sinh thái đất ngập nước, phục hồi các hệ sinh thái bị suy thoái; thực hiện chương trình bảo tồn loài nguy cấp; quản lý tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích từ nguồn gen; (v) thúc đẩy các hoạt động quan trắc, xây dựng cơ sở dữ liệu về ĐDSH; làm cơ sở cho công tác quản lý, bảo tồn đa dạng sinh học; (vi) tiếp tục thúc đẩy hợp tác của các bên liên quan, bao gồm các đối tác quốc tế, sự phối hợp liên ngành, sự tham gia của khu vực tư nhân và cộng đồng. Tiếp tục tăng cường năng lực hệ thống quản lý nhà nước về bảo tồn đa dạng sinh học từ Trung ương đến địa phương để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đa dạng sinh học.

Năm nay, Ngày Môi trường thế giới thế giới diễn ra trong bối cảnh toàn cầu đang phải chống đại dịch COVID-19. Chính vì vậy, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã sớm chủ động xây dựng các phương án và ban hành những văn bản hướng dẫn, định hướng các cấp, ngành và địa phương xây dựng các kế hoạch truyền thông, tuyên truyền cho Ngày Môi trường thế giới và phát động Tháng hành động vì môi trường. Nhằm tổ chức các hoạt động ý nghĩa, thiết thực, hiệu quả Tháng Hành động vì môi trường hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới năm 2020; căn cứ vào điều kiện, tình hình thực tế tại thời điểm tổ chức các hoạt động hưởng ứng, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã có Công văn số 2906/BTNMT-TTNMT gửi các Bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương; UBND  các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể; hiệp hội, tập đoàn, doanh nghiệp và các đơn vị liên quan quan tâm, chỉ đạo, hướng dẫn và phối hợp tổ chức các hoạt động hưởng ứng.

Theo đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng các chương trình, phát động các cuộc thi, phong trào thiết thực ý nghĩa, cổ vũ lan toả tới cộng đồng, cụ thể như: chương trình toạ đàm đối thoại về chủ đề Ngày Môi trường thế giới phát sóng trên Đài Truyền hình Việt Nam; chương trình phối hợp giữa Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Bộ Tài nguyên và Môi trường với các Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Sở tài nguyên và môi trường các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức cuộc thi sáng kiến “Mô hình Văn phòng xanh thân thiện với môi trường",… Đặc biệt, nhân dịp này, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Thừa Thiên Huế và các đơn vị liên quan tổ chức công bố khu bảo tồn đất ngập nước Phá Tam Giang - Cầu Hai tại tỉnh Thừa - Thiên Huế.

Để tổ chức hiệu quả, thiết thực các hoạt động tuyên truyền, theo Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân cho biết, Việt Nam sẽ tổ chức tuyên truyền (sáng tạo, đổi mới cách thức thực hiện, hình thức truyền thông, ứng dụng công nghệ thông tin) về chủ đề, thông điệp hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới năm 2020 theo hướng tiết kiệm, hiệu quả, có sức lan tỏa, ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhận thức của cộng đồng. Khuyến khích treo băng rôn, pano, áp phích được làm từ các vật liệu thân thiện với môi trường tại các khu vực công cộng, đường phố, trụ sở cơ quan làm việc và các địa điểm phù hợp. Căn cứ vào tình hình thực tế, tổ chức các hội thảo, hội nghị, tọa đàm (khuyến khích trực tuyến) về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, quản lý chất thải rắn, chất thải nhựa, ứng phó với biến đổi khí hậu; các hoạt động có sự tham gia của cộng đồng như Chiến dịch ra quân làm vệ sinh môi trường, trồng cây xanh, thu gom xử lý chất thải, từ chối sử dụng túi nilon khó phân hủy, đồ nhựa dùng một lần. Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân cho biết đối với tuyên bố của LHQ: “Giai đoạn 2021 - 2030 là Thập niên phục hồi hệ sinh thá, để bước vào thập niên này, chúng ta cần chủ động để khẳng định được sự đóng góp của Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu chung của quốc tế về bảo tồn đa dạng sinh học thông qua việc xây dựng các cơ chế chính sách mới, triển khai thực hiện các chiến lược, kế hoạch, chương trình, đề án về bảo tồn, sử dụng bền vững đa dạng sinh học, phục hồi các hệ sinh thái rừng, biển, đất ngập nước bị suy thoái; bảo tồn hiệu quả loài và nguồn gen. Bên cạnh đó, cần phải thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp và ưu tiên thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, cụ thể là trong quá trình sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường, chú trọng các quy định về bảo vệ các cảnh quan thiên nhiên và đa dạng sinh học, giảm các tác động từ các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội tới đa dạng sinh học. Coi đầu tư vào vốn tự nhiên là giải pháp để thực hiện phát triển bền vững.

Để tổ chức hiệu quả các hoạt động hưởng ứng Tháng hành động vì môi trường và hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới năm 2020, được sự đồng ý của Lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Môi trường sẽ phát động và tổ chức các hoạt động, sự kiện mang tính cổ vũ, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về các biện pháp bảo vệ môi trường như: Đạp xe tuần hành với thông điệp “Hành đồng vì thiên nhiên, vì môi trường" Công bố, phát động cuộc thi ảnh về bảo tồn đa dạng sinh học Tọa đàm Thanh niên với công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học,…

Với các hoạt động thiết thực, ý nghĩa nêu trên, Tổng cục Môi trường hi vọng sẽ lan toả, đánh thức những tiềm ẩn, hành động, khơi dậy niềm cảm hứng bảo vệ thiên nhiên và môi trường là nghĩa vụ, quyền lợi và trách nhiệm của mọi người dân trên cả nước; đồng thời tiếp tục truyền đi thông điệp mạnh mẽ về việc bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng động vượt qua đại dịch và hướng tới ổn định và phát triển bền vững đất nước./.