Nghiên cứu về tác động của biến đổi khí hậu tại TP. Hồ Chí Minh

Nghiên cứu đưa ra dự báo dân số ở các quận nội thành mới (2, 7, 9, 12, Bình Tân, Thủ Đức) và các huyện ngoại thành (Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè) tiếp tục tăng. Đến năm 2030, dân số ngoại thành chiếm gần 7 triệu người, tương đương khoảng 62,60% và đến năm 2050 sẽ là gần 10 triệu người, chiếm khoảng 72,92%.

Trong khi đó, dân số ở các quận nội thành có xu hướng tăng rất chậm hoặc giảm. Đến năm 2050, dân số các quận nội thành cũ chỉ chiếm khoảng 27,08% dân số thành phố. Sự tăng dân số sẽ gây áp lực đối với hạ tầng cấp nước sạch và vệ sinh môi trường ngày càng tăng, nhất là trong điều kiện chịu tác động do BĐKH.

Dự báo, đến năm 2030, tổng nhu cầu sử dụng nước của TPHCM khoảng 3 triệu m3/ngày (tăng 46,4% so với hiện nay), đến năm 2050 nhu cầu sử dụng nước khoảng hơn 4 triệu m3/ngày (tăng 28,6% so với năm 2030). Tỷ lệ tăng nhu cầu sử dụng nước trong giai đoạn 2030-2050 giảm so với giai đoạn 2020-2030 là do mức độ tăng dân số trong giai đoạn này thấp và đã thực hiện các giải pháp hạ tỷ lệ thất thoát nước. Áp lực về vệ sinh môi trường cũng có xu hướng chuyển dịch về các quận nội thành mới và các huyện ngoại thành do sự gia tăng dân số và sự quy hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng về vệ sinh môi trường là chưa theo kịp tốc độ gia tăng dân số và tốc độ đô thị hóa.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đề xuất thành phố cần lồng ghép các yếu tố BĐKH vào các quy hoạch (phát triển kinh tế - xã hội, chung, ngành..), đặc biệt chú trọng vấn đề tăng diện tích mặt nước và mảng xanh đô thị; phòng chống và giảm thiệt hại của ngập lụt. Đồng thời, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong quá trình xử lý và phân phối nước; tăng cường khả năng chống chịu của mạng lưới cấp nước trước các điều kiện thời tiết khắc nghiệt….

Về môi trường, giảm áp lực chất thải cho mỗi địa phương bằng giải pháp tăng năng lực thu gom và xử lý chất thải; khuyến khích giảm phát thải khí nhà kính, thu hồi khí thải và tăng cường các dự án hỗ trợ năng lực thích nghi với BĐKH cho các khu vực dễ bị tổn thương.

Đặc biệt, thành phố cần sớm triển khi các giải pháp trước năm 2035 vì nếu chậm, sẽ không đáp ứng được thực tiễn BĐKH.

Nghiên cứu đưa ra dự báo dân số ở các quận nội thành mới (2, 7, 9, 12, Bình Tân, Thủ Đức) và các huyện ngoại thành (Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè) tiếp tục tăng. Đến năm 2030, dân số ngoại thành chiếm gần 7 triệu người, tương đương khoảng 62,60% và đến năm 2050 sẽ là gần 10 triệu người, chiếm khoảng 72,92%.

Trong khi đó, dân số ở các quận nội thành có xu hướng tăng rất chậm hoặc giảm. Đến năm 2050, dân số các quận nội thành cũ chỉ chiếm khoảng 27,08% dân số thành phố. Sự tăng dân số sẽ gây áp lực đối với hạ tầng cấp nước sạch và vệ sinh môi trường ngày càng tăng, nhất là trong điều kiện chịu tác động do BĐKH.

Dự báo, đến năm 2030, tổng nhu cầu sử dụng nước của TPHCM khoảng 3 triệu m3/ngày (tăng 46,4% so với hiện nay), đến năm 2050 nhu cầu sử dụng nước khoảng hơn 4 triệu m3/ngày (tăng 28,6% so với năm 2030). Tỷ lệ tăng nhu cầu sử dụng nước trong giai đoạn 2030-2050 giảm so với giai đoạn 2020-2030 là do mức độ tăng dân số trong giai đoạn này thấp và đã thực hiện các giải pháp hạ tỷ lệ thất thoát nước. Áp lực về vệ sinh môi trường cũng có xu hướng chuyển dịch về các quận nội thành mới và các huyện ngoại thành do sự gia tăng dân số và sự quy hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng về vệ sinh môi trường là chưa theo kịp tốc độ gia tăng dân số và tốc độ đô thị hóa.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đề xuất thành phố cần lồng ghép các yếu tố BĐKH vào các quy hoạch (phát triển kinh tế - xã hội, chung, ngành..), đặc biệt chú trọng vấn đề tăng diện tích mặt nước và mảng xanh đô thị; phòng chống và giảm thiệt hại của ngập lụt. Đồng thời, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong quá trình xử lý và phân phối nước; tăng cường khả năng chống chịu của mạng lưới cấp nước trước các điều kiện thời tiết khắc nghiệt….

Về môi trường, giảm áp lực chất thải cho mỗi địa phương bằng giải pháp tăng năng lực thu gom và xử lý chất thải; khuyến khích giảm phát thải khí nhà kính, thu hồi khí thải và tăng cường các dự án hỗ trợ năng lực thích nghi với BĐKH cho các khu vực dễ bị tổn thương.

Đặc biệt, thành phố cần sớm triển khi các giải pháp trước năm 2035 vì nếu chậm, sẽ không đáp ứng được thực tiễn BĐKH.