Sự cần thiết ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 08/2022/NĐ-CP

Chủ nhật - 03/12/2023 22:35
Việc xây dựng và ban hành dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 08/2022/NĐ-CP sẽ góp phần cắt giảm TTHC, đẩy mạnh việc phân quyền cho các địa phương trong lĩnh vực BVMT; tạo điều kiện thuận lợi hơn khi triển khai các chính sách mới của Luật BVMT; bảo đảm đồng bộ giữa các quy định của pháp luật về BVMT.

Để triển khai các chính sách thuộc lĩnh vực môi trường tại Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) năm 2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/01/2022 quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT ngày 10/01/2022 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức tuyên truyền, tập huấn, phổ biến các quy định, chính sách mới của Luật BVMT đến đầy đủ các đối tượng cơ quan, tổ chức, cá nhân; thường xuyên trả lời, giải đáp cụ thể các ý kiến, kiến nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình triển khai thi hành Luật và các văn bản quy định chi tiết hướng dẫn, thi hành; chủ động đôn đốc các Bộ, ngành có liên quan trong việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn, quy định thuộc trách nhiệm đã được Thủ tướng Chính phủ phân công tại Quyết định số 343/QĐ-TTg ngày 12/3/2021 ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật BVMT. Đến nay, việc triển khai các quy định, chính sách mới của Luật BVMT đã từng bước đi vào cuộc sống, bước đầu đã tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức, ý thức của người dân, tổ chức và cộng đồng doanh nghiệp trong công tác BVMT.

Vừa qua, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các Bộ, ngành chủ động rà soát, đề xuất sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật nhằm cắt giảm thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực quản lý và tăng cường phân cấp cho địa phương thực hiện. Cụ thể tại Nghị quyết số 131/NQ-CP ngày 06/10/2022 của Chính phủ về đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành phục vụ người dân, doanh nghiệp, Chính phủ đã yêu cầu các Bộ, ngành tiếp tục rà soát, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền để giảm tầng nấc, khâu trung gian, đơn giản hóa quy trình, thủ tục hành chính nội bộ trong hệ thống hành chính nhà nước, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính của cơ quan hành chính, phục vụ người dân, doanh nghiệp ngày một tốt hơn; giao các Bộ, ngành rà soát, đề xuất phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt trước ngày 30 tháng 9 hàng năm. Bên cạnh đó, tại cuộc họp ngày 08/3/2023 về Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành Danh mục phế liệu được phép nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan khẩn trương nghiên cứu, đề xuất việc sửa đổi, bổ sung Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10 tháng 01 năm 2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn và công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, bảo đảm chặt chẽ, khả thi, hiệu quả, đúng quy định pháp luật (theo Thông báo số 76/TB-VPCP ngày 16/3/2023 của Văn phòng Chính phủ).

Trong quá trình triển khai thực hiện, bên cạnh các hoạt động đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn, phổ biến các quy định, chính sách mới của Luật BVMT đến đầy đủ các đối tượng cơ quan, tổ chức, cá nhân, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ động nắm bắt, tổng hợp các ý kiến đề xuất của người dân, doanh nghiệp, địa phương kiến nghị trong quá trình triển khai thi hành Luật từ các nguồn: văn bản hành chính; trên cổng thông tin điện tử của Bộ, Chính phủ; các kiến nghị của cử tri; hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các cơ quan của Quốc hội. Kết quả tổng hợp ý kiến cho thấy có một số ý kiến đề nghị rà soát để tiếp tục tăng cường phân cấp mạnh mẽ hơn nữa cho địa phương trong giải quyết TTHC về môi trường, cắt giảm TTHC cho người dân, doanh nghiệp và thuận lợi hơn cho việc triển khai một số chính sách mới của Luật BVMT 2020. Cụ thể như sau:

Về dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa nước từ 02 vụ trở lên: Căn cứ quy định của Luật BVMT, tại Phụ lục IV Nghị định số 08/2022/NĐ-CP đã quy định dự án có yêu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa nước từ 02 vụ trở lên có diện tích chuyển đổi thuộc thẩm quyền chấp thuận của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh theo quy định của pháp luật về đất đai thì thuộc đối tượng thực hiện đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Quy định này nhằm đồng nhất thẩm quyền quản lý hồ sơ môi trường của các cơ quan theo pháp luật về BVMT với pháp luật về đất đai và pháp luật khác có liên quan. Tuy nhiên, do pháp luật về đất đai hiện hành không quy định cận dưới của quy mô chuyển đổi nên các dự án này phải thực hiện ĐTM. Vì vậy để giảm đối tượng phải thực hiện TTHC, việc nghiên cứu sửa đổi, bổ sung cận dưới của quy mô chuyển đổi diện tích đất trồng lúa nước 02 vụ trở lên trong Nghị định số 08/2022/NĐ-CP là cần thiết.

Về dự án có hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước: Căn cứ quy định của Luật BVMT về tiêu chí quy mô khai thác tài nguyên thiên nhiên, điểm d khoản 1 Điều 25 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định quy mô khai thác tài nguyên thiên nhiên được phân thành 02 nhóm theo thẩm quyền cấp giấy phép khai thác khoáng sản, khai thác và sử dụng tài nguyên nước theo quy định của pháp luật về khoáng sản, tài nguyên nước. Trên cơ sở đó, tại Phụ lục IV Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định dự án có khai thác, sử dụng tài nguyên nước thuộc thẩm quyền cấp giấy phép của Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh phải thực hiện ĐTM.

Hiện nay, pháp luật về tài nguyên nước quy định việc khai thác nước dưới đất phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ từ 10 m3/ngày trở lên hoặc khai thác nước mặt từ 100 m3/ngày trở lên thuộc đối tượng phải được cơ quan có thẩm quyền cấp phép, nên dự án đầu tư mà khai thác nước dưới đất với quy mô nêu trên phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đều phải thực hiện ĐTM. Quá trình thực hiện đã có một số ý kiến đề nghị sửa đổi, bổ sung quy định này theo hướng nâng mức quy mô khai thác nước dưới đất, nước mặt phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ lên mức cao hơn để cắt giảm TTHC về môi trường cho tổ chức, cá nhân.

Về loại hình dự án chăn nuôi gia súc, gia cầm quy mô công nghiệp: Tại Phụ lục II Nghị định số 08/2022/NĐ-CP đang quy định dự án chăn nuôi gia súc, gia cầm quy mô công nghiệp từ 1.000 đơn vị vật nuôi trở lên là mức công suất lớn, thuộc nhóm I và thuộc thẩm quyền thẩm định báo cáo ĐTM của Bộ Tài nguyên và Môi trường (pháp luật về chăn nuôi quy định dự án quy mô trang trại từ 300 đơn vị vật nuôi trở lên là lớn).

Quá trình tổ chức thực hiện cho thấy số lượng dự án chăn nuôi gia súc, gia cầm quy mô công nghiệp có công suất trên 1.000 đơn vị vật nuôi hiện nay có số lượng khá lớn. Do đó, nhằm tạo sự chủ động của địa phương trong kiểm soát các vấn đề môi trường, đồng thời giảm thời gian giải quyết TTHC cho chủ dự án theo quy định của Luật BVMT, việc rà soát, nâng mức công suất của loại hình này nhằm phân quyền mạnh hơn cho các địa phương trong giải quyết TTHC là cần thiết.

Về loại hình dự án sản xuất linh kiện, thiết bị điện, điện tử: Đây là loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đã được quy định tại Nghị định số 40/2019/NĐ-CP và được kế thừa tại Phụ lục II Nghị định số 08/2022/NĐ-CP. Hiện nay, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định dự án thuộc loại hình này có công suất lớn (từ 1 triệu thiết bị, linh kiện/năm hoặc 1.000 tấn sản phẩm/năm) thuộc nhóm I và thuộc thẩm quyền thẩm định báo cáo ĐTM của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Quá trình thực hiện cho thấy, với mức tính công suất lớn dựa trên số lượng thiết bị linh kiện điện tử theo quy định hiện hành là khá phổ biến đối với các dự án đầu tư mới. Bên cạnh đó, đặc thù của loại hình này về cơ bản là đầu tư vào các khu công nghiệp nên nước thải hầu hết được đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải tập trung của khu công nghiệp; vấn đề cần tập trung kiểm soát, đánh giá là khí thải, chất thải rắn. Do đó, việc rà soát, điều chỉnh loại hình này để giảm đối tượng phải thực hiện TTHC và tăng cường phân quyền cho các địa phương trong giải quyết TTHC là cần thiết.

Về đối tượng phải cấp giấy phép môi trường: Khoản 8 Điều 3 Luật BVMT quy định “Giấy phép môi trường là văn bản do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp cho tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ được phép xả chất thải ra môi trường, quản lý chất thải, nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất kèm theo yêu cầu, điều kiện về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật”.

Đối tượng phải có GPMT được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 39 Luật BVMT như sau:
“1. Dự án đầu tư nhóm I, nhóm II và nhóm III có phát sinh nước thải, bụi, khí thải xả ra môi trường phải được xử lý hoặc phát sinh chất thải nguy hại phải được quản lý theo quy định về quản lý chất thải khi đi vào vận hành chính thức.
2. Dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp hoạt động trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành có tiêu chí về môi trường như đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này.”.

Do đó, cần thiết bổ sung thuật ngữ nhằm làm rõ hơn quy định này để thống nhất áp dụng chung và giảm đối tượng là các trụ sở cơ quan hành chính.

Ngoài các nội dung nêu trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận thấy một số nội dung có thể được rà soát để sửa đổi nhằm hoàn thiện hơn các quy định, góp phần tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khi thực hiện các quy định của pháp luật về BVMT. Một số nội dung chính như sau:

Về một số quy định trong thực hiện ĐTM: Trên cơ sở các yếu tố nhạy cảm về môi trường quy định tại điểm c khoản 1 Điều 28 Luật BVMT, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP đã quy định chi tiết nội dung này tại khoản 4 Điều 25. Tuy nhiên, hiện có một số yếu tố nhạy cảm về khu dân cư tập trung, nguồn nước dùng cho mục đích cấp nước sinh hoạt đang được quy định chi tiết theo hướng dẫn chiếu xác định theo pháp luật có liên quan. Để thuận lợi hơn trong xác định các yếu tố nhạy cảm này, cần nghiên cứu, sửa đổi theo hướng quy định rõ tên đơn vị hành chính là khu dân cư tập trung và quy định cụ thể chỉ trường hợp dự án xả nước thải vào nguồn nước mặt phục vụ mục đích cấp nước sinh hoạt không qua đấu nối với hệ thống XLNT tập trung của khu vực mới là các yếu tố nhạy cảm về môi trường.

Hình thức tham vấn trong ĐTM đã được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 26 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP, tuy nhiên chưa quy định cụ thể số lượng tối thiểu người dân bị tác động trực tiếp cần lấy ý kiến khi lập báo cáo ĐTM dẫn đến có một số dự án mặc dù tác động đến số lượng lớn dân cư xung quanh nhưng số lượng mời tham vấn còn hạn chế. Bên cạnh đó, một số nội dung liên quan đến thời hạn thực hiện của các cơ quan trong quá trình tham vấn chưa được quy định dẫn đến một số trường hợp chủ dự án chưa được tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện tham vấn tại chính quyền cấp xã. Do đó, việc rà soát, quy định cụ thể hơn quy định về tham vấn trong ĐTM là cần thiết.

Tại số thứ tự 12 Phụ lục III và số thứ tự 11 Phụ lục IV ban hành kèm theo Nghị định số 08/2022/NĐ-CP đang quy định đối tượng dự án đầu tư thuộc nhóm I và II có nguy cơ tác động xấu đến môi trường là “Dự án đầu tư mở rộng (mở rộng quy mô, nâng cao công suất) theo quy định của pháp luật về đầu tư của cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp đang hoạt động. Đồng thời tại khoản 4 Điều 37 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP đang có quy định 04 trường hợp dự án có điều chỉnh phải thực hiện ĐTM. Qua rà soát, Luật Đầu tư 2020 đang có một số quy định còn chưa rõ ràng đối với tiêu chí “quy mô” và trường hợp “Dự án đầu tư mở rộng”; việc này dẫn đến khó xác định các trường hợp này theo quy định tại Nghị định số 08/2022/NĐ-CP. Do đó, việc rà soát, quy định cụ thể để thống nhất cách xác định dự án mở rộng quy mô, nâng cao công suất là cần thiết.

Về một số quy định trong thực hiện GPMT, đăng ký môi trường: Đây là chính sách mới trong Luật BVMT nhằm thể hiện tinh thần cải cách mạnh mẽ các TTHC về BVMT và các TTHC thuộc pháp luật có liên quan (tích hợp chung 07 loại giấy phép, giấy xác nhận, đăng ký vào chung 01 GPMT). Qua thực tiễn triển khai, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận thấy cần tiếp tục rà soát, chỉnh lý một số nội dung có liên quan đến: trình tự thủ tục; biểu mẫu báo cáo; làm rõ đối tượng phải có GPMT, đăng ký môi trường; các trường hợp điều chỉnh, cấp lại GPMT; vận hành thử nghiệm công trình xử lý chất thải sau khi được cấp GPMT và các biểu mẫu báo cáo liên quan đến các quy định này để thuận lợi hơn trong quá trình thực hiện.

Dự thảo Nghị định sửa đổi cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung về một số nội dung khác như: Về BVMT di sản thiên nhiên; Về trách nhiệm tái chế, xử lý sản phẩm, bao bì của tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu;

Về BVMT di sản thiên nhiên: Đây là chính sách mới trong Luật BVMT nhằm tạo hành lang pháp lý trong việc xác lập, gìn giữ và BVMT các di sản thiên nhiên. Theo nội dung được Luật giao, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP đã có quy định tương đối đầy đủ, chi tiết về: tiêu chí, trình tự, thủ tục và thẩm quyền xác lập, công nhận di sản thiên nhiên khác; trình tự, thủ tục, thẩm quyền đề cử công nhận di sản thiên nhiên được tổ chức quốc tế công nhận; hoạt động điều tra, đánh giá, quản lý và BVMT di sản thiên nhiên; quy định cụ thể trách nhiệm các cơ quan có liên quan trong hoạt động này.

Qua rà soát, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận thấy cần chỉnh lý theo hướng làm rõ trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc hướng dẫn xây dựng quy chế quản lý và BVMT di sản thiên nhiên (hiện đang chỉ giao Bộ hướng dẫn xây dựng kế hoạch quản lý và BVMT di sản thiên nhiên); bổ sung trách nhiệm quản lý nhà nước về BVMT của các cơ quan trong việc xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu để bảo đảm đồng bộ, toàn diện trong công tác quản lý đối với đối tượng này.

Về trách nhiệm tái chế, xử lý sản phẩm, bao bì của tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu: Luật BVMT đã quy định rõ, mang tính nguyên tắc chính sách về trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì, trách nhiệm xử lý chất thải của các nhà sản xuất, nhập khẩu. Các quy định này cũng đã được cụ thể hóa tại Nghị định số 08/2022/NĐ-CP. Để tiếp tục thực hiện tinh thần cải cách TTHC, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tuân thủ các quy định của pháp luật, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định của chính sách này theo hướng: làm rõ đối tượng thực hiện trách nhiệm tái chế, xử lý chất thải; đơn giản hóa việc đăng ký, kê khai, báo cáo của nhà sản xuất, nhập khẩu; đơn giản hóa quy định về quy cách tái chế; quy định rõ điều kiện của đơn vị được ủy quyền tái chế và xác định cơ chế tài chính của Văn phòng giúp việc Hội đồng EPR quốc gia.

Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận thấy cần bổ sung, làm rõ hơn quy định đối với một số nội dung có liên quan đến giải thích thuật ngữ; quy định cụ thể đối với một số loại hình sản xuất để xác định nhóm dự án đầu tư theo tiêu chí phân loại về môi trường; trách nhiệm BVMT của các cơ quan trong việc xây dựng, vận hành hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; BVMT trong các lĩnh vực; quy định cụ thể về lộ trình hạn chế nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất; một số nội dung về quản lý chất lượng môi trường; quản lý chất thải; khai thác khoáng sản ở khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình… đồng thời tích hợp việc chỉnh lý một số lỗi kỹ thuật soạn thảo tại Nghị định số 08/2022/NĐ-CP để đồng bộ, thống nhất.

Vì các lý do nêu trên, việc xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP là cần thiết và là yêu cầu thực tiễn khách quan.

Hiện nay Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10 tháng 01 năm 2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường đang được đăng tải lấy ý kiến góp ý trên Cổng thông tin điện tử Bộ Tài nguyên và Môi trường. Bộ Tài nguyên và Môi trường rất mong nhận được ý kiến góp ý của các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức và cá nhân để hoàn thiện dự thảo Nghị định.

Chi tiết nội dung dự thảo Nghị định mời tải tại đây.

Mời quý độc giả quan tâm góp ý tại đây.

Nguồn tin: monre.gov.vn

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây